Yapışık Plesanta Takip ve Tedavi Süreci Nedir?
Yapışık plasenta takip ve tedavi sürecinde, hamile kadının ve bebeğin sağlığını güvence altına almak için deneyim ve ekip çok önemlidir.
Plasentanın adezyon bozuklukları doğum öncesi saptanamamış ise doğum sonrası plasentanın ayrılmaması ve kanamaya neden olabilir. Gebeliğin 18-20. Haftalarında yapılan muayene sonrasında hekiminiz size plasentanın yerleşim yeri hakkında bilgi verecektir.
Gebelik 36. Hafta üzerinde ve kanama varsa acil sezaryen ile doğum yaptırılmalıdır. Kanama anne ve bebeğin hayatını tehlikeye atacak derecede çok ve şiddetli ise gebelik haftasına bakılmaksızın sezaryen yapılmalıdır. Gebelik haftası erken, kanama az ise gerektiğinde anneye kan transfüzyonları yapılarak, yatak istirahati ile takip edilebilir. Anne kan grubuna bakılarak kan uyuşmazlığı varsa gerekenler yapılmalıdır.
Böyle bir durumda gerekli hazırlıklar yapılmış olsa dahi ameliyatınız büyük risk taşır. Ameliyatınız donanımlı merkezlerde tecrübeli ekiplerce yapılmalıdır. Plasenta adezyon bozukluğu tanısı daha önceden konulmuş gebeliklerde biz doğumu gerekli hazırlıkları yaparak sezaryen ile yapmaktayız. Operasyonu ileri derecede yapışıklığın olduğu durumlarda bebek çıkarıldıktan sonra plasenta yerinde bırakılarak rahimin alınması şeklinde planlamaktayız. Operasyon esnasında bebek doğurtulduktan sonra eğer plasentanın yerleşim yeri uygunsa plasenta ve yapışık olduğu rahim dokusunu birlikte çıkararak yani rahimi koruyarak da operasyon yapabilmekteyiz.
- Tanı ve Başlangıç Değerlendirmesi:
- Yapışık plasenta genellikle düzenli ultrasonografik tarama sırasında tespit edilir.
- Plasentanın yapışıklık derecesi, plasenta previa (plasentanın rahim ağzının üzerine yerleşimi) ile birleşip birleşmediği, kanama ve komplikasyon riskleri değerlendirilir.
- Düzenli Ultrason Kontrolleri:
- Hamilelik süresince düzenli aralıklarla ultrason kontrolleri yapılır. Bu kontroller, plasentanın durumunu ve bebeğin gelişimini izlemek için önemlidir.
- Plasentanın yerleşimi ve yapışıklık derecesi, hamilelik ilerledikçe değişebileceğinden, bu kontrollerle durum yakından takip edilir.
- Kan Testleri ve Diğer Tıbbi İncelemeler:
- Kanama riski nedeniyle, annenin kan testleri ve kan sayımı düzenli olarak kontrol edilir.
- Anne kan grubuna bakılarak kan uyuşmazlığı varsa gerekli tedavi uygulanır.
- Gerekirse, plasenta sağlığı ve bebeğin durumu hakkında daha fazla bilgi sağlamak amacıyla doppler ultrasonografi veya diğer ileri görüntüleme teknikleri kullanılabilir.
- Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi:
- Anne adayının genel sağlık durumu ve diğer potansiyel risk faktörleri göz önüne alınır. Bu faktörler, tedavi ve doğum planlamasını etkileyebilir.
- Doğum Planı Oluşturma:
- Yapışık plasenta genellikle planlı bir sezaryen doğumunu gerektirir, doğum planı önceden belirlenir. Ancak gebelik 36. hafta üzerindeyse ve kanama varsa acil sezaryen ile doğum yaptırılmalıdır. Kanama anne ve bebeğin hayatını tehlikeye atacak derecede çok ve şiddetli ise gebelik haftasına bakılmaksızın sezaryen yapılmalıdır. Gebelik haftası erken, kanama az ise gerektiğinde anneye kan transfüzyonları yapılarak, yatak istirahati ile takip edilebilir. Anne kan grubuna bakılarak kan uyuşmazlığı varsa gerekenler yapılmalıdır.
- Komplikasyonlara Karşı Acil Durum Planı:
- Kanama veya diğer olası komplikasyonlara karşı acil durum planı yapılır. Bu, hızlı müdahale ve gerektiğinde cerrahi müdahale için hazırlıklı olmayı içerir.
- Yoğun Bakım Takibi:
- Doğum sonrasında, annenin ve bebeğin durumunu izlemek için yoğun bakım takibi yapılabilir. Özellikle kanama riski yüksekse, kanamanın kontrol altına alınması ve diğer potansiyel komplikasyonlara karşı hazırlıklı olmak önemlidir.
- Uzun Vadeli İzlem ve Rehabilitasyon:
- Doğum sonrasında, hem anne hem de bebek uzun vadeli izlem ve rehabilitasyon sürecine alınır. Her iki tarafın sağlığı dikkatlice takip edilir ve gerektiğinde tedavi ayarlamaları yapılır.
Her bir hamilelik durumu farklıdır, bu nedenle takip ve tedavi süreci bireysel ihtiyaçlara ve komplikasyonlara bağlı olarak değişebilir. Yapışık plasenta tanısı konan her bir hasta için en uygun tedavi planı belirlenir. Bu süreç boyunca, anne adayı ile açık bir iletişim önemlidir.
Prof. Dr. Ateş KARATEKE